Klompen - Al uw vragen beantwoord!
Hier vind u alles wat u maar wilt weten over klompen.
Op zoek naar informatie over klompen? Dan bent u aan het juiste adres!
Over mijn Klompenwinkel
Hallo ik ben Bernadette Boom.
De afgelopen 35 jaar heb ik duizenden klanten in mijn winkel en online geadviseerd en geholpen met het kopen van een passend paar klompen.
Dat dit bij mij past is geen verassing, de familie verkoopt al klompen sinds 1835…
Op deze pagina deel ik meer dan 200 jaar kennis en kunde over klompen met u.
Inhoud
- Waar kunt u klompen kopen?
- Wat zijn klompen?
- Hoeveel mensen lopen er nog op klompen?
- Wie loopt er nog op klompen?
- Lopen klompen comfortabel? (Mijn tips en de “klompen loop techniek”)
- Zijn klompen goed voor uw voeten?
- Hoelang bestaan klompen al? (geschiedenis van de klomp)
- Waarom staat Nederland bekend als klompen land?
- Waarom zijn klompen vaak geel geschilderd?
- Hoe worden klompen gemaakt?
- Wat kun u doen met oude klompen? (Tweede leven van een klomp)
Hoeveel mensen lopen op klompen?
Ik neem aan dat u dit uzelf ook wels eens heeft afgevraagd… Ik zocht het uit door de volgende 2 vragen te beantwoorden:
Vraag 1 Hoeveel draagklompen (klompen waar u op kunt lopen) worden er per jaar gemaakt?
Wat blijkt, in het begin van de 19e eeuw werden er wel 9 miljoen draagklompen per jaar gemaakt.
Maar dat ligt ver achter ons...
...tegenwoordig worden er nog maar 200 duizend paar draagklompen per jaar gemaakt:
Dat brengt ons bij vraag 2: Hoelang gaat een klomp mee?
(weet u dit en hoeveel klompen er gemaakt worden, dan weet u ook hoeveel mensen er nog klompen dragen)
Dit hangt af van het gebruik.
Voor in de tuin is 1 paar per jaar nodig.
Maar een boer heeft misschien 6 paar per jaar nodig.
Mijn ervaring in de winkel is dat men gemiddeld 1 paar klompen per jaar nodig heeft.
Conclusie:
In Nederland worden zo'n 200 duizend draag klompen per jaar gemaakt. Het aantal aantal mensen op klompen in Nederland ligt rond de 200 duizend.
Is de Klomp dan helemaal verdwenen?
U zou denken van wel. De nummers in de grafiek ziet er triest uit.
Maar de klomp is gered...
...door de miljoenen toeristen die Nederland ieder jaar bezoeken!
Er worden meer souvenir klompen dan ooit gemaakt.
Toeristen zijn gek op Steulelhanger Klompjes en Magneet Klompen en Klomp Fles Openers en Delfts Blauwe Klompen zoals deze:
Een voorzichtige schatting van mij is dat er jaarlijks meer dan 2.5 miljoen souvenir klompen verkocht worden.
Wie loopt er nog op klompen?
Het is echt niet zo dat klompen alleen nog maar in het Zuiderzee museum gedragen worden.
Mijn klanten in de winkel zijn grof weg in 2 categorieën op te delen:
1) mensen die voor hun werk op klompen lopen. Denk hierbij aan boeren en stratenmakers.
En 2) mensen die incidenteel klompen dragen, bij voorbeeld in tuin, rondom huis en op de camping.
Hierbij gaat het voornamelijk om het gemak. In een paar klompen kan u bijvoorzeeld zo instappen zonder uw veters te strikken. Ook kan u ze onder een afdakje gewoon buiten laten staan.
Makkelijk instappen dat zal allemaal wel... maar twee houten blokken aan uw voeten, dat kan toch nooit comfortabel lopen?
Mijn tips voor het leren lopen op Klompen
1) Koop passende klompen: dit lijkt heel logisch, maar ik zie het vaak fout gaan.
Ik schreef eerder een artikel met 3 methodes om de juiste schoenmaat klompen te vinden (passende klompen).
Dit wist u waarschijnlijk niet maar er is is een speciale "klompen loop techniek":
Krom uw tenen tijdens het optillen van uw voet
Deze speciale techniek zorgt er voor dat de klomp wordt "vastgehouden".
Iedereen die op klompen loopt doet dit eigenlijk onbewust.
En 3) Ga er elke dag een tijdje op lopen (met sokken).In het begin zal het tijdens het lopen op de wreef flink drukken.
Omdat uw voet niet afrolt zoals u gewent bent, kan het harde hout aan de bovenkant van de klomp een aantal weken 'ongemakkelijk' aanvoelen.
Er moet een eeltlaag ontstaan op de wreef.
Nadat u er gewend bent aan de klompen kan u ze ook zonder sokken dragen.
-
Een klomp geeft steun: Houten Klompen geven steun door de orthopedisch vorm, er zit een goed voetbed in. Een klomp geeft steun aan uw voet zodat deze niet uitzakt.
- Schoon: Klompen zijn hygienisch door de frisse lucht rondom uw voeten. Ze zijn ideaal voor mensen met zweetvoeten!
- Warm en Koel: Het populieren hout isoleerd perfect. Houten klompen houden uw voeten koel in zomer en warm in winter.
- Veilig: Heeft u wel eens uw teen gestoten? Geen probleem met klompen.
Daarnaast geven klompen niet alleen bescherming aan uw tenen maar ook aan uw gehele voet.
Bij het invoeren van de Arbo wet ontstond er twijfel of de klomp wel veilig genoeg was als werkschoeisel…. Het veiligheid instituut van TNO ging er mee aan de slag en deed verschillende testen.
De conclusie: de klomp is veilige en sinds 1997 ook officieel erkend veiligheidsschoeisel met een CE-markering
Klompen in Prenten & Schilderijen
Oude prenten en schilderijen helpen een beeld van de historie van de klomp te krijgen.
Een tweetal oude (en beroemde) schilderijen waar klompen op afgebeeld staan zijn het "Het snijden van de kei” van Jeroen Bosch (1450 – 1516) en “Kinderspelen” van Pieter Brueghle (1525 - 1569).
Het schilderij "Kinderspelen" van Pieter Brueghle laat allemaal spelletjes zien die kinderen in de 16e eeuw speelden.
Er worden wel tachtig verschillende kinderspelletjes getoond.
Een van de honderden spelende kinderen draagt klompen.
Ik heb echt moeten zoeken... Ik heb het daarom voor u uitvergroot:
Eigenschap van de Klomp
1. Klompen zijn van hout gemaakt.
Om klompen te maken heeft u veel hout nodig.
Om u een voorstelling te geven: uit 1 boom kan u ongeveer 75 paar klompen maken:
Een dergelijke boom doet er ongeveer 20-25 jaar over om kaprijp te zijn. U heeft dus veel bomen nodig!
Daarnaast is niet ieder houtsoort geschikt om klompen te maken. Klompen worden van wilgen of populieren hout gemaakt.
Deze houtsoorten zijn zacht hout en goed te bewerken.
Conclusie: Laten we in Holland nou net genoeg populieren en wilgen hout hebben... Ideaal voor het maken van klompen!
2. Nederland is plat
Zoals u misschien wel gemerkt hebt heeft de klomp een vlak profiel aan de onderkant.
De klomp voelt zich dan ook het beste thuis op een vlakke ondergrond.
Ook zat er voor de komst van de rubberen zool alleen wat leer tussen uw voeten en de ondergrond, met klompen heeft u meer materiaal en bescherming onder uw voeten.
Conclusie: Het landschap van Nederland is bijna overal vlak oftewel super voor houten klompen die goede bescherming geven.
3. Het is Koud en Nat in Nederland
Met relatief koud en nat weer bent u met een paar klompen verzekerd van warme en droge voeten.
Ook houdt u droge voeten omdat vocht in het hout trekt. Minder last van zweetvoeten.
Conclusie: Nederland heeft milde winter en koele zomers en kent veel regen, de indeale condities voor klompen!
4. Nederland was een arm land
Misschien wel de meest belangrijke eigenschap: klompen waren goedkoop.
Conclusie: voor arme mensen in de middeleeuwen waren de leren schoenen te duur en waren klompen houten klompen een uitkomst.
Al deze eigenschappen van de houten klomp, hebben vanaf de middeleeuwen bijgedragen aan de populariteit van klompen in Nederland.
Maar tot ongeveer 1920 werden klompen niet geschilderd.
De doordeweekse werkklompen werden niet bewerkt en kregen geen kleurtje.
Het zondagse paar klompen wordt mooi gladgeschuurd en krijgt snijwerk.
De motieven verschilden per streek. Na 1920 begon men klompen te schilderen.
Volgens het internationaal klompenmuseum werden klompen op de kleigrond zwart en op de zandgrond geel geschilderd.
Grofweg kan u dus zeggen dat in het oosten van Nederland klompen gele waren en in het westen zwart.
De geschilderde motieven verschilden per klompenmaker.
Veel gebruikt motieven waren stippen, streepjes en bloemblaadjes.
Wat denkt u van het motief op de kap van onderstaande klomp...
Wat valt u op?
De stippen en streepjes op de kap hebben wel iets weg van stiksel en vetergaten…
Geen geld voor die dure leren schoenen?
De klompenmaker had de oplossing en zorgde er gewoon voor dat uw klompen op leren schoenen leken!
Iedere klompenmaker had vroeger zijn eigen model en versiering.
Terug naar de klompen kleur, met de verkoop van klompen aan toeristen werd het kleuren palet flink uitgebreid.
Ik verkoop bijvoorbeeld blauwe en rode klompen.
Hetzelfde ziet u met de motieven, in de winkel heb ik klompen met een koe motief!
Ik denk niet dat mijn klompen makende grootouders dit ooit hadden kunnen bedenken….
Toen
Zoals ik al aangaf was het klompen maken echt handwerk.
De klompenmaker maakte de klompen in zijn werkplaats.
Het was echt vakwerk en het duurde lang om onder knie te krijgen.
Het lijkt mij maar wat lastig, het met de hand en op het oog maken van een linker en een rechter klomp die exact elkaars spiegelbeeld zijn....
Maar mocht u het toch willen proberen, hieronder de instructies!
- Koop een mooie boomstam van populieren of wilgen hout (dit is zacht hout)
- Verdeel de stam in schijven
- Zaag met een trekzaag deboomstam in schijven
- Van iedere schijf kan u meerdere klompdelen uithakken.
Hier geldt, hoe dikker de boom, hoe meer klomp delen. - Met een hamer en kloofbeitel (splijtmes???) breekt u de schijf in stukken
- Zoek twee dezelfde stukken uit om een paar klompen te maken
- Vervolgens slaat u met een dissel (dit is een soort bijl) de ruwe vorm van de klomp uit het stuk hout
- Daarna gebruikt u een werkbank waar een langwerpig mes (paalmes) aan een kant vast zit om de verder vorm aan de buiten kant van de klomp te geven. Zo worden de hak, het opteensel (de voorkant, waarde tenen komen), de kap (de bovenkant) en de bek (waar straks de opening van de voet komt) gevormd.
Het model van de klomp is nu duidelijk te zien. Het begint nu al ergens op te lijken! - Nu klemt u de houtblokken in de werkbank en begint u met het uitboren van 2 gaten met de lepelboor.
- Vervolgens holt (lepelt) u de klomp verder uit totdat uw voet er compleet in past
- Met een speciale meetlat weet uw of het gat groot genoeg is
- Voor de afwerking van de binnenkant gebruikt u 3 speciale
messen: het bodemmes, een hakhaak en een krulmes. Deze messen zorgen ervoor dat de binnenkant mooi glad wordt. - Nu moet u de buiten kant nog verder afwerken, het zogenaamde fijnsnijden. Dit doet u wederom met het Paalmes (of afhankelijk van de streek met trekmes, of boordmes. (Dit mes zit aan één kant met een haak vast in een werkblok. Zo kun je goed kracht zetten)
Nu
Tegenwoordig worden bijna alle klompen machinaal gemaakt.
Een stuk hout wordt vastgezet op een draaibank en bewerkt met messen. Er is een model klomp welke aan de buitenkant wordt afgetast en gelijktijdig wordt gekopieerd.
Gelijktijdig wordt de binnenkant van de modelklomp ook afgetast en wordt het stuk hout bewerkt met een lepelboor. Zo krijgt men een exacte kopie van de modelklomp.
Waar vroeger iedere klompenmaker een uniek model had (buitenkant en binnenkant) zijn er tegenwoordig maar een paar modellen die voldoen aan de ideale "standaardpasvorm" voor de meeste mensen.
Leuk om te weten is dat vroeger klompen in het westen breder waren dan in het oosten, in Noord-Holland had men bredere voeten dan in Drenthe!
Ik vind het zonde om de klomp weg te gooien, zeker als de onderkant nog gewoon goed is.
De kramband zorgt ervoor dat de twee delen van de klomp stevig tegen elkaar zitten.
Mocht er een deel van de kap van uw klomp gebroken zijn dan kan u er een paar trip klompen van maken.
Tripklompen zijn traditionele houten klompen waarbij een groot deel van de kap niet aanwezig is.
Is uw klomp van onderen echt afgesleten dan begint wat ik noem het “tweede leven” van de klomp. Dit kan u onder andere doen met een oud paar klompen:
- Gebruik uw oude klomp om een deur met dranger op een kier zetten
- Ik zelf sta op de kaasmarkt en mijn marktkraam staat op een schuin vlak. Ik gebruik oude klompen om de kraam waterpas te zetten en de uitstekende delen van kraam te voorzien van een klompje. Zo kan niemand zich bezeren
- Boekensteunen
- Vogelhuisje
- Plantenhanger - Schroef in uw oude klomp een haakje en hang deze op. Een klein beetje potgrond erin en u kan er een mooi plantje of bloem in laten groeien.
- Verzool uw klomp
- Pennenbakje
- Menukaartjeshouder
- Buiten op tafel als presspaper, zodat u papieren, de krant, lege zakjes niet wegwaaien.
- Maak van uw oude klomp een bootje. Uw klomp moet dan natuurlijk niet helemaal doorgesleten zijn, anders zinkt uw klomp bootje.
- De laatste optie is natuurlijk de houtkachel of groenbak.
